بلاگ
احیای میراثی صد ساله: انتشار دستگاه همایون در سال ۱۴۰۳
اولین چیزی که فوراً خواننده را تحت تأثیر قرار میدهد، کیفیت فیزیکی این اثر و جزئیات و ظرافتهای چاپ آن است. همه چیز از کیفیت کاغذ گرفته تا کیفیت عکسها و طراحی گرافیکی و صفحهآرایی، این اثر را به معنای واقعی کلمه خاص و برجسته کرده است.
میرزاعبدالله صبا یا صبای میرزاعبدالله؟
سرانجام ردیف میرزاعبدالله به روایت و قلم ابوالحسن صبا که از مدتی قبل خجسته خبرِ پیدا شدنش در میان اسناد باقیمانده از فرامرز پایور به گوش میرسید، منتشر شد. مطابق راه و رسم معمول این روزها جشنی درخور برای رونمای کتاب گرفته بودند و برخی سرآمدان و نامآوران را به شادیانه فراخوانده بودند.
اپیزود ویژه: ۳۵ سال با گرامافون – قسمت ۳
مدت: ۲۵ دقیقه
در نیمهی دوم سال ۱۴۰۲ در خانهی پایور میزبان ۱۲ جلسه از نشستهای «پنجشنبههای رادیو ردیف» بودیم. در این سلسله برنامهها با شنیدن مفصل قطعات تاریخی و ضبطهای قدیمی، در فضایی جدی اما صمیمی و با گفتوگو و تبادل نظر، نگاه دوبارهای به تاریخ موسیقی ایران از اواخر دوران قاجار تا دورهی پهلوی اول انداختیم.
این قسمت روایت عباس سیدین است از تجربهی شرکت در نشستهای پنجشنبههای رادیو ردیف.
اپیزود ویژه: ۳۵ سال با گرامافون – قسمت ۲
مدت: ۲۱ دقیقه
در نیمهی دوم سال ۱۴۰۲ در خانهی پایور میزبان ۱۲ جلسه از نشستهای «پنجشنبههای رادیو ردیف» بودیم. در این سلسله برنامهها با شنیدن مفصل قطعات تاریخی و ضبطهای قدیمی، در فضایی جدی اما صمیمی و با گفتوگو و تبادل نظر، نگاه دوبارهای به تاریخ موسیقی ایران از اواخر دوران قاجار تا دورهی پهلوی اول انداختیم.
این قسمت روایت عباس سیدین است از تجربهی شرکت در نشستهای پنجشنبههای رادیو ردیف
اپیزود ویژه: ۳۵ سال با گرامافون – قسمت ۱
مدت: ۲۹ دقیقه
در نیمهی دوم سال ۱۴۰۲ در خانهی پایور میزبان ۱۲ جلسه از نشستهای «پنجشنبههای رادیو ردیف» بودیم. در این سلسله برنامهها با شنیدن مفصل قطعات تاریخی و ضبطهای قدیمی، در فضایی جدی اما صمیمی و با گفتوگو و تبادل نظر، نگاه دوبارهای به تاریخ موسیقی ایران از اواخر دوران قاجار تا دورهی پهلوی اول انداختیم.
این قسمت روایت عباس سیدین است از تجربهی شرکت در نشستهای پنجشنبههای رادیو ردیف.
فصل ۲: تاریخ ضبط موسیقی در ایران – قسمت ۱۳
مدت: ۵۶ دقیقه
با پایان یافتن جنگ جهانی دوم در ایران از سال ۱۳۲۴ شمسی مجدداً ضبط صفحات گرامافن از موسیقی ایران، ابتدا در خارج و سپس در داخل کشور از سر گرفته شد. رادیو و فیلمهای ناطق فارسی نیز که از چندسال پیش از آن آغاز به کار کرده بودند همراه با ضبط صفحات از این دوره به بعد موجب رونق هرچه بیشتر تولید موسیقی و به تبع آن ضبط و ثبت اصوات شدند که همه این موارد امروزه در حکم اسناد صوتی ارزشمند از تاریخ موسیقی ایران به شمار میرود. مرور اجمالی بر روند تاریخی این اسناد متکثر که تا اواسط دهه پنجاه نیز رو به افزایش بودند موضوع قسمت پایانی این فصل از پادکستهای رادیو ردیف است.
فصل ۲: تاریخ ضبط موسیقی در ایران – قسمت ۱۲
مدت: ۴۲ دقیقه
پس از آخرین ضبطهای تهران در دوره رضاشاه (۱۳۱۲ شمسی) تا پایان این دوره به دلیل عدم حضور هیچ شرکتی برای ضبط در ایران، هنرمندان موسیقی طی چهار سفر به خارج از کشور، آثارشان را بر صفحات گرامافن ضبط کردند. داستان این چهار سفر که به ترتیب در شهرهای حلب، برلین، بغداد و مجدداً حلب انجام شد موضوع دوازدهمین قسمت از فصل دوم پادکست رادیو ردیف است. با پایان یافتن این ضبطها عملاً تا چندسال بعد از اتمام جنگ جهانی دوم هیچ اثر رسمیای از موسیقی ایران ضبط نشده است.
پنجشنبههای رادیو ردیف: ضبطهای علیاکبرخان شهنازی
در دهه ۱۳۰۰ که موج تحولات اجتماعی و روح تجددطلبی ارکان گوناگون جامعه از جمله حیات موسیقایی آن را در بر گرفته بود، شهنازی نیز، با تهیهٔ یک برنامهٔ آموزشی، همچون هنرمندان دیگری نظیر علینقی وزیری و مرتضی نیداوود به تأسیس مدرسهٔ موسیقی اقدام کرد. این میل به همراهی با جنبههای نوینِ جامعهٔ ایرانی در آثار و شیوهٔ نوازندگی او نیز بازتاب یافته است.
فصل ۲: تاریخ ضبط موسیقی در ایران – قسمت ۱۱
مدت: ۵۳ دقیقه
ادامه روند ضبط صفحات گرامافن در ایران حدفاصل سالهای ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۲ شمسی موضوع یازدهمین قسمت رادیو ردیف است. در این چهار سال، طی پنج نوبت از موسیقیدانان ایرانی آثار متعددی روی صفحات گرامافن ۷۸ دور در تهران ضبط شده که در این شماره به مرور آنها پرداختهایم. نوبت پایانی این ضبطها که در اواخر تابستان و اوایل پاییز ۱۳۱۲ انجام شد آخرین نوبت ضبطی است که در زمان رضاشاه در ایران صورت گرفته است و پس از آن تا مدتی بعد از جنگ جهانی دوم یعنی حدود ۱۴ سال بعد هیچ مجلس ضبطی از موسیقی ایرانی در ایران برگزار نشد.
پنجشنبههای رادیو ردیف: ضبطهای مدرسه عالی موسیقی
بنا به نقلقولی از وزیری، ضبط آثار تحت عنوان «مدرسهٔ عالی موسیقی» در راستای تامین مالی اجارهٔ مکان جدید و تجهیز دوبارهٔ مدرسه بوده است که در ۱۳۰۷ دچار آتشسوزی شده بود. مدرسهٔ عالی موسیقیِ وزیری، که در اسفند ۱۳۰۲ تأسیس شده بود، اولین اجراهای خود را در تابستان ۱۳۰۴، در طی چند شب کنسرت در صحن مدرسه، به معرض قضاوت عموم گذاشت.
فصل ۲: تاریخ ضبط موسیقی در ایران – قسمت ۱۰
مدت: ۵۱ دقیقه
سال ۱۳۰۷ شمسی پربارترین سال ضبط موسیقی در دوره پهلوی اول بود. در این سال، چهار مجلس ضبط توسط چهار کمپانی مشهور اروپایی (هیزمسترز ویس، کلمبیا، پَته و پولیفن) در تهران ترتیب یافت و آثار قابل توجهی بر صفحات گرامافن ۷۸ دور نقش بست. همچنین این آثار نخستین ضبطهایی بود که با استفاده از تقویت الکتریکی صوت انجام میشد و نقطه عطفی در کیفیت صوتی آثار بهجامانده از موسیقی ایران به شمار میآمد. دهمین شماره از فصل دوم پادکستهای رادیو ردیف درباره این سال پربار است.