یادداشت‌ها

ویژگی اصلی دورهٔ اول ضبط (۱۲۸۴، تهران) از ضبط‌ها تنوع نمونه‌های ضبط‌شده است. تنوع خوانندگان و نوازندگان درباری، تنوع گونه‌های مختلف نمونه‌های صوتی نظیر گفتار، مجالس تقلید (نوعی نمایش مضحک) و نیز اجراهایی از دسته‌های نوازندگان موسیقی مطربیْ این دوره از ضبط‌ها را در نوع خود بی‌نظیر می‌سازند.

در زمستان سال ۱۲۸۴ نمایندگانی از شرکت انگلیسی گرامافون به ایران می‌آیند. این گروه از ضبط‌ها، با تعدادی بالغ بر ۲۱۵ صفحه، متنوع‌ترین دورهٔ ضبط صفحه در ایران است. موزیک نظام، نمایش و تئاترهای گفتاری، ساز و آواز موسیقی‌دانان درباری و غیردرباری و نمونه‌هایی از گفتار شاه و درباریان از جمله موضوعات این ضبط‌هاست.

سرآغاز تاریخ ضبط صدا را اختراع دستگاه «فنوگراف ورق قلع» توسط توماس ادیسون می‌دانند؛ دستگاهی که بعدتر توسط خود ادیسون با استفاده از استوانه‌های مومی بهتر و کامل‌تر شد. فنوگراف ورق قلع آغازی مهم در شروع صنعت ضبط بود، هرچند به‌خاطر مشکل تعویض صفحه و شیارهای خیلی ظریف کاربردی نشد.