logo-payvar-foundation-03-h300logo-02logo-payvar-foundation-03-h300logo-payvar-foundation-03-h300
  • خانه
  • فروشگاه
  • اسناد
  • مقالات
  • پادکست
  • درباره‌ی ما
  • تماس
  • سبد خرید
  • حساب کاربری من
✕
  • خانه
  • مقالات
  • پارتیسیون‌هایی برای تمام تاریخ


خانه
فروشگاه
اسناد
مقالات
پادکست
درباره‌ی ما
تماس

پارتیسیون‌هایی برای تمام تاریخ

نوشته‌ی علی صمدپور

در تاریخ چاپ و انتشار آثار موسیقی ایرانی در سده‌ی حاضر چند نفر نقشی اساسی ایفا کرده‌اند: علینقی وزیری، ابوالحسن صبا، حسین دهلوی، لطف‌الله مفخم‌پایان و فرامرز پایور. در این نوشته نگاهی می‌اندازیم به ایده‌ی بسیار درخشان چاپ نت‌نویسی تک قطعه‌هایی که از دهه‌ی ۳۰ تا اواخر دهه‌ی پنجاه جریان داشت.

مرور اسناد خانه‌ی پایور

در اسناد خانه‌ی پایور به یکی از قدیمی‌ترین این جزوه‌ها برخوردیم:

جزوه‌ی حالا چرا، روح‌الله خالقی

جزوه‌ی حالا چرا، روح‌الله خالقی

این جزوه حاوی ترانه‌ی «حالا چرا؟» اثر روح‌الله خالقی با شعر محمد حسین شهریار است. جلدش مزین به مینیاتوری به سبک کارهای محمد تجویدی،‌برادر علی تجویدی، است هرچند کار او نیست. در صفحه‌ی اولش پرتره‌ی کم‌یابی از روح‌الله خالقی دیده می‌شود و به تناسب آن در داخل جلد پشتی هم یک پرتره‌ی نایاب از محمد‌حسین شهریار. این میان متن غزل شهریار با مطلع آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟ نوشته شده و نت‌نویسی ترانه‌ای که خالقی بر آن تصنیف کرده پس از آن آمده است. این پارتیسیون شاید یکی از اولین نمونه‌های یک جزوه‌ی ساده‌ی بدون جلد سخت،‌اقتصادی و حاوی نت‌نویسی یک تک‌آهنگ است.

پارتیتور و پارت‌های گروه‌نوازی‌های گروه پایور را از فروشگاه آنلاین تهیه کنید.

فروشگاه خانه‌ی پایور

در میان این اسناد نت دو قطعه از فرامرز پایور که برای اولین مسابقه‌ی موسیقی در ایران که میان لیسانسیه‌های دانشسرای عالی برگزار شده بوده است هم جالب توجه است:

قطعه ترانه اثر فرامرز پایور

اولین چاپ قطعه‌ی ترانه از فرامرز پایور

ویژگی این یکی در دو رنگ بودن جلد و نوگرا بودن آن به نسبت زمان انتشار است. از این گذشته شاید این اولین نمونه از یک تک قطعه‌ی سازی باشد. همانطور که قبلا گفتم همراه این قطعه یک قطعه‌ی دیگر نیز از ساخته‌های پایور به همین صورت و جداگانه به چاپ رسیده است.

چاپ تک‌آهنگ در هنرستان موسیقی ملی

پس از آن حسین دهلوی در دوره‌ی ریاست هنرستان موسیقی ملی به چاپ آثاری به این شکل همت گماشت که در تربیت هنرجویان هنرستان‌ها و همینطور هنرجویان آزاد نقش مهمی ایفا کرد:

تک‌آهنگ چهارنوازی مضرابی اثر حسین دهلوی

چهارنوازی مضرابی اثر: حسین دهلوی از انتشارات اداره‌ی هنرهای زیبا

تک‌آهنگ سه‌نوازی اثر نصرت‌الله گلپایگانی

سه‌نوازی اثر:‌نصرت‌الله گلپایگانی، برای ویولن (کمانچه)، آلتو ( کمانچه آلتو) و سنتور

تک‌آهنگ دونوازی سنتور، اثر حسین دهلوی

دونوازی سنتور، اثر حسین دهلوی

در میان این مجموعه آثاری از هوشنگ ظریف، داریوش دولتشاهی و سوسن اصلانی نیز دیده می‌شود.

رویه‌ی چاپ پارتیسیون‌ها پس از انقلاب

هرچند این رویه و روند پس از انقلاب، همان‌طور که انتظار می‌رود، متوقف شد، اما بعضی از موسیقی‌دان‌ها با چاپ آثار خود یا دیگران به این شکل این رویکرد را زنده نگه‌داشتند:

دونوازی برای سنتور و تار، اثر مهرداد دلنوازی

دونوازی برای سنتور و تار، اثر مهرداد دلنوازی، ۱۳۶۲

مجموعه‌ی همساز در دهه‌ی هفتاد که با ایده‌ی نگارنده و جهانشاه صارمی تأثیری بر آموزش تار و سه‌تار گذاشت با تسری از همین ایده‌ی تاریخی شکل گرفت.

با سپاس از همکار گرامی‌ام در خانه‌ی پایور، خانم اعظم شادپور، برای عکس‌برداری از این نت‌نوشته‌ها.

[این یادداشت از وبلاگ رادیو ردیف در ویرگول رونوشت شده است.]

اشتراک‌گذاری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Payvar Foundation, Manzoumeh Kherad Institute, Daneshjoo Blvd., Velenjak, Tehran, Iran

“Payvar Foundation” was established in 2017 to catalog and preserve the manuscripts of classical Persian musicians that have over the years been forgotten to personal or private libraries and collections.

DMCA.com Protection Status

تهران، ولنجک، بلوار دانشجو،موسسه‌ی منظومه‌ی خرد، خانه‌ی پایورتلفن تماس: +9821-27682155

pf@payvarfoundation.org

@payvar_foundation

  • سوالات متداول
  • حساب کاربری من
  • قوانین و شرایط استفاده
  • رویه‌ی بازگرداندن کالا
  • سیاست حریم خصوصی
همه حقوق مادی و معنوی این وب‌سایت به «خانه‌ی پایور» تعلق دارد. #developed by sghiaseddin.com
    0

    ریال۰

      ✕

      ورود

      • ورود
      • عضویت
      رمز عبور را فراموش کردید؟
      رمز عبور خود را فراموش کرده‌اید؟ لطفا نام کاربری یا ایمیل خود را وارد کنید. به نشانی ایمیل شما یک لینک برای ساختن رمز جدید ارسال می‌شود.

      می خواهید یک حساب کاربری ایجاد کنید؟

      • ورود
      • عضویت
      رمز عبور را فراموش کردید؟
      رمز عبور خود را فراموش کرده‌اید؟ لطفا نام کاربری یا ایمیل خود را وارد کنید. به نشانی ایمیل شما یک لینک برای ساختن رمز جدید ارسال می‌شود.